Nasza ustawa o zamówieniach publicznych jest jedną z bardziej restrykcyjnych w Europie. Ustawodawca chciał w ten sposób ukrócić procedery, które – mówiąc delikatnie – nie zawsze nosiły znamiona etycznego biznesu. Teraz prawo to stało się dla wielu firm mocnym ogranicznikiem, a przynajmniej doskonałym pretekstem do rozpisywania przetargów, w których głównym, ba, jedynym kryterium jest cena. A może to być (i najczęściej jest!) poważną blokadą rozwoju naszej energetyki. Oczywiście rozwoju, który uwzględnia nie tylko rozbudowę sieci, ale także zwiększenie jej nowoczesności i niezawodności. Nie mówiąc już o efektywności. Do takich wniosków doszli uczestnicy niedawnego Forum Efektywności Energetycznej, gdy zastanawiali się nad barierami jej rozwoju.
Sprawę poruszył Tomasz Wolanowski, dyrektor handlowy Dywizji Produkty Energetyki i Systemy Energetyki ABB. Zgodzili się z nim wszyscy paneliści. Nie ma takiej fizycznej możliwości, żeby produkt, który w przetargu okazał się najtańszy był jednocześnie najlepszej jakości i spełniał parametry efektywnościowe.
– Ustawa o przetargach publicznych w ogóle nie uwzględnia elementu efektywności energetycznej, gdzie cena nie może być głównym wyznacznikiem – dodał Krzysztof Skowroński, wiceprezes Dalkia Energy&Technical Solutions. – Jeśli to się nie zmieni to wiele firm nadal będzie bezrefleksyjnie stosować zapisy ustawy.
Dlaczego bezrefleksyjnie? Ponieważ okazuje się, że na podstawie tej samej ustawy i tych samych rozporządzeń można modernizować infrastrukturę, uwzględniając wszystkie aspekty rozwoju sieci. Dowodem posłużył Tomasz Wolanowski, który przytoczył przykład dwóch polskim firm, rozpisujących w tym samym czasie przetarg na identyczne urządzenia. W obu przypadkach podstawą była ta sama ustawa o zamówieniach publicznych. Jedna z firm jako jedyne kryterium postawiła cenę. Druga również, ale w specyfikacji technicznej wpisała parametry, które spełnić może tylko i wyłącznie urządzenie najwyższej jakości, o podwyższonej sprawności energetycznej i minimalnych stratach. I wśród takich wyśrubowanych norm o wyborze miała zadecydować... cena.
Można? Można. Bo okazuje się, że o inwestycjach decyduje nie tylko prawo, ale także ludzie. A może przede wszystkim oni. I jeśli tylko chcą zrobić coś porządnie, to prawo im w tym nie przeszkodzi. A z drugiej strony, jeśli im nie zależy, to prawo też nie będzie w stanie zmusić ich do rzetelnej roboty.
Sławomir Dolecki
